Γενική Οικονομική Ιστορία - Open Courses (SES101)

Η ενότητα αυτή παρουσιάζει ορισμένους ορισμούς της οικονομικής ιστορίας, όπως και τα οφέλη που μπορεί κανείς να αποκομίσει από τη μελέτη της. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι τέσσερις δυνατές μορφές οικονομικής οργάνωσης με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους καθώς και ιστορικά παραδείγματα. Τέλος, περιλαμβάνει τη θεωρία των Acemoglu, D. and Robinson, J. (2012) για την οικονομική απόκλιση των εθνών όπως αναλύεται στο βιβλίο τους «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη».

Η ενότητα περιλαμβάνει μια μακροοικονομική επισκόπηση της προβιομηχανικής εποχής παρουσιάζοντας  τους βασικούς θεσμούς της και τους τομείς παραγωγής της. Ακόμα, περιλαμβάνει ορισμένα ορόσημα της προβιομηχανικής εποχής, όπως για παράδειγμα τη "Μαύρη Πανώλη" του 1348, το "σύστημα της ανάθεσης", τον "έμπορο των μεγάλων αποστάσεων", την "Προτεσταντική Μεταρρύθμιση", τα οποία προκάλεσαν σημαντικές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές και έθεσαν τα θεμέλια της Βιομηχανικής Επανάστασης.

Η ενότητα αυτή αφορά τις μεγάλες αυτοκρατορίες της Ευρώπης (Πορτογαλία,  Ισπανία, Ολλανδία και Βρετανία) και τις επιλογές που έκαναν, οι οποίες καθόρισαν στη συνέχεια την εξέλιξή τους και τη σχετική τους θέση στον βιομηχανικό κόσμο. Ακόμα παρουσιάζονται τα βασικά αίτια που ανέδειξαν τη μοναδικότητα της Ευρώπης σε σχέση με άλλες Ηπείρους και πολιτισμούς.

Η ενότητα στοχεύει στην κατανόηση της εξελικτικής πορείας του οικονομικού συστήματος του Καπιταλισμού από τον Μεσαίωνα έως σήμερα και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κάθε φάσης. Περιλαμβάνει τα βασικά συστατικά του καπιταλισμού ως σύστημα και αναλύει τα κύρια χαρακτηριστικά από τον "εμπορικό καπιταλισμό", τον "βιομηχανικό καπιταλισμό", τον "μονοπωλιακό καπιταλισμό" και τον "χρηματοοικονομικό καπιταλισμό". Επίσης, γίνεται αναφορά σε ορόσημα μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και καταλήγει στην Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση των τηλεπικοινωνιών και του διαδικτύου που βιώνουμε σήμερα.

Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζονται η πρώτη και η δεύτερη Βιομηχανική Επανάσταση. Παρουσιάζονται οι προϋποθέσεις για να υπάρξει Βιομηχανική Επανάσταση έχοντας ως σημείο αναφοράς την Αγγλία, η  χώρα στην οποία ξεκίνησε.

Η παρούσα ενότητα περιέχει θέματα για την ερμηνεία της Βιομηχανικής Επανάστασης και της συνακόλουθης οικονομικής ανάπτυξης, με βάση τις θεωρίες που ανέπτυξαν επιφανείς οικονομολόγοι και ιστορικοί της οικονομίας. Τονίζεται η σημασία  του σημείου εκκίνησης για την ανάπτυξη μιας οικονομίας, τα διάφορα στάδια που περνά και παρουσιάζεται η έννοια της "δημιουργικής καταστροφής".

Η ενότητα στοχεύει στην κατανόηση των κοινών χαρακτηριστικών των πρωτοπόρων χωρών στη Βιομηχανική Επανάσταση (της Βρετανίας, του Βελγίου, της Γερμανίας, της Γαλλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής), όπως και στην κατανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.

Η παρούσα ενότητα στοχεύει στην κατανόηση των βασικών χαρακτηριστικών των αργοπορημένων χωρών στη Βιομηχανική Επανάσταση. Για τον σκοπό αυτό παρουσιάζονται τα κοινά χαρακτηριστικών των χωρών: Ελβετία , Δανία, Ολλανδία και Σουηδία. Ακόμα παρουσιάζονται τα κοινά χαρακτηριστικά των χωρών της Νότιας και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ρωσία, Ισπανία, Πορτογαλία, νότια Ιταλία, Ελλάδα). Τέλος παρουσιάζεται η ιδιαίτερη περίπτωση της Ιαπωνίας, της μόνης μη Δυτικής χώρας που ανήκει στη Δύση.

Η παρούσα ενότητα αποσκοπεί στην κατανόηση των βασικών οροσήμων των τριών περιόδων του 20ου αιώνα:1)  Μεσοπόλεμος: 1914-1939, 2) Χρυσή Εποχή: 1950-1973, 3) Αποδυνάμωση και πτώση της Σοβιετικής Ένωσης 1982-1991, 4) Νέα Τάξη Πραγμάτων 1991-σήμερα. Ακόμα παρουσιάζει τις αλλαγές που συντελέστηκαν στον πληθυσμό και την οικονομία του 20ου αιώνα.

Η παρούσα ενότητα αποσκοπεί στην κατανόηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και των διδαγμάτων της περιόδου του Μεσοπολέμου: 1918-1939 με έμφαση στην Κρίση του 1929. Ακόμα παρουσιάζει τις αλλαγές  στην αγορά εργασίας και στο νομισματικό σύστημα μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τέλος, παρουσιάζει τις συνέπειες των πολιτικών επιλογών κρατών στην ιστορία της Ευρώπης, αλλά και την επίδραση των τεχνολογικών καινοτομιών στην οικονομία και τους θεσμούς.

Η ενότητα σκοπεύει στην κατανόηση του νέου οικονομικού συστήματος και κοινωνικού συμβολαίου που επικράτησε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Χρυσή Εποχή αφορά στην χρονική περίοδο λίγο μετά τον πόλεμο 1950 έως το 1973, οπότε και έγινε η πρώτη πετρελαϊκή κρίση. Ήταν μια περίοδο γενικής ευημερίας για τη Δύση αλλά και ταχείας οικονομικής ανάπτυξης  για πολλές χώρες του κόσμου.

Η παρούσα ενότητα αποσκοπεί στην κατανόηση των αλλαγών μετά την πρώτη πετρελαϊκή κρίση: η αλλαγή οικονομικής θεωρίας και τα Νέα Κλασικά Οικονομικά. Παρουσιάζει τις βασικές διαφορές μεταξύ του Κεϋνσιανισμού και των Νέων Κλασικών Οικονομικών, καθώς και τις αιτίες για την αποτυχία του πρώτου. Ακόμα παρουσιάζει την άνοδο του  χρηματοοικονομικού καπιταλισμού και των συνεπειών που έχει για την ανάπτυξη και την οικονομική ανισότητα.

Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται συνοπτικά τα βασικά  χαρακτηριστικά του οικονομικού συστήματος της Σοβιετικής Ένωσης και του πολιτικού και κοινωνικού κόστους που είχε η εγκαθίδρυσή της.

Στην τελευταία αυτή ενότητα παρουσιάζονται διάφορα διδάγματα που μπορεί να αντλήσει κανείς από τη μελέτη της οικονομικής ιστορίας. Αυτά αφορούν, μεταξύ άλλων, τις σταθερές αλλά και τις ασυνέχειες της ιστορίας, τις προϋποθέσεις για να υπάρξει βιομηχανική επανάσταση και την εξέλιξη των θεσμών.

Στη διάλεξη αυτή, τίθεται το γενικό μακροοικονομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα τοποθετηθεί η ανάλυση των χαρακτηριστικών της ελληνικής οικονομίας.

Διάλεξη του κ. Γιώργου Αλογοσκούφη, Καθηγητή Οικονομικής Επιστήμης, με θέμα τον ρόλο της Ελλάδας στην Παγκόσμια Οικονομία. Αναφορά στην οικονομική ιστορία της Ελλάδας.

Διερεύνηση της διασύνδεση μεταξύ επιχειρηματικότητας και οικονομικής ανάπτυξης.

Μία ανασκόπηση της επιχειρηματικότητας ως ιστορικό φαινόμενο στη μακρά διάρκεια της παγκόσμιας και ελληνικής οικονομίας.

Κλείσιμο του μαθήματος από τη διδάσκουσα.